Representantes da Federación Down Galicia e da Consellería de Educación presentaron esta mañá na Cidade da Cultura o Protocolo para a atención educativa do alumnado coa síndrome de Down e/ou discapacidade intelectual, que ten como eixo central o dereito de todo o alumnado a unha educación inclusiva, equitativa e de calidade, que promova as súas oportunidades de desenvolvemento persoal, social e laboral ao longo da súa vida.

Este documento, que tardou en elaborase case un ano e medio, foi creado a petición da Federación Down Galicia por un grupo interdisciplinario constituído por asesores técnicos docentes da Consellería de Educación, Cultura e Ordenación Universitaria, un membro dos Equipos de Orientación Específicos (EOE), un profesor dun centro de Educación Secundaria e membros da Comisión de Educación de Down Galicia. Desde a Federación queremos darlle as grazas a todos e todas elas polo seu traballo e implicación.

Durante a presentación, o presidente de Down Galicia puxo de manifesto a necesidade de continuar avanzando no eido da inclusión educativa do colectivo e quixo agradecer a disposición da Xunta de Galicia para elaborar un documento tan necesario como este protocolo. Delmiro Prieto salientou que “é un punto de partida importante, que hai que poñer en práctica para seguir avanzando, porque a pesar do título do protocolo, é de aplicación universal, xa que a escola inclusiva é para todo o mundo”.

Pola súa parte, Román Rodríguez, Conselleiro de Educación, destacou que un dos piares básicos dun sistema educativo exemplar é atender a todas as especificidades do alumnado e que “cada neno dispoña das oportunidades e das condicións necesarias para a aprendizaxe”. Isto é “converter a diversidade nunha oportunidade”.

A inclusión como principio

É nunha escola aberta, flexible e sen prexuízos onde todos os nenos, nenas, mozos e mozas dunha determinada comunidade poden e deben estar, participar, aprender e progresar. Cando nos referimos ao alumnado con discapacidade intelectual ou síndrome de Down, a consideración debe ser a mesma. Precisamos continuar avanzando cara unha escola inclusiva, que se apoie na convicción de que todos os alumnos e alumnas poden aprender cando se lles outorgan as oportunidades e condicións de aprendizaxe axeitadas, educando en valores que unicamente se aprenden en contextos de diversidade, como a igualdade a solidariedade, empatía, axuda mutua, respecto, tolerancia, compromiso cos demais,…

Neste contexto, os piares fundamentais nos que se asenta o protocolo son:

• Todo o alumnado ten o mesmo dereito a unha educación inclusiva e de calidade como piar de equidade e xustiza social.
• Consideración do enfoque ecolóxico: a discapacidade dunha persoa resulta da interacción entre a persoa e o ambiente no que se desenvolve. Nun ambiente libre de barreiras e cos apoios que necesita, as súas capacidades serán cada vez mellores, e moitas das súas limitacións poden, incluso, desaparecer.
• É responsabilidade de todas as persoas que forman parte dunha comunidade educativa, tratar de informar, reducir e/ou eliminar as posibles barreiras e prestar os apoios necesarios na procura dun entorno educativo máis inclusivo e facilitador.
• É preciso crear contextos de aprendizaxe universal, que faciliten o acceso e a participación, libre desas barreiras físicas, sensoriais, estruturais, cognitivas, comunicativas, curriculares ou calquera outras, e que teñan especial sensibilidade cara ao alumnado máis vulnerable ou susceptible de sufrir situacións de exclusión e/ou fracaso escolar.
• Os contextos educativos deberán ser suficientemente flexibles, e comprensivos, de maneira que entendan a diversidade como principio, como sinal de identidade que forma parte da esencia das persoas, unha oportunidade de aprendizaxe para todos os membros dunha comunidade educativa, e un elemento que enriquece o desenvolvemento persoal e social, e contribúe a mellorar a convivencia e construír unha sociedade máis xusta e tolerante.
• A personalización do proceso de ensino-aprendizaxe, que debe adaptarse ás distintas realidades das alumnas e dos alumnos do sistema educativo: ás súas potencialidades, ao seu desenvolvemento, aos seus ritmos, aos seus estilos e ás súas particulares formas de ser e de aprender.