Tralo recente informe de Nacións Unidas no que a organización internacional acusa ao sistema educativo español de vulnerar os dereitos das persoas con discapacidade, Down Galicia considera urxente a reforma da lexislación educativa e a implantación dun sistema que respecte o principio de educación inclusiva, baseado na igualdade de oportunidades e que non discrimine ás persoas por razón da súa discapacidade. A Federación leva desde hai anos poñendo de manifesto que o sistema educativo español é discriminatorio coas persoas coa síndrome de Down e vulnera o establecido na Convención sobre os Dereitos das Persoas con Discapacidade.
Para Down Galicia a educación é un piar fundamental no desenvolvemento de calquera sociedade. As sociedades avanzadas deben estar dotadas de institucións capaces de garantir este dereito a toda a poboación, sen excluír a ningún individuo por ningunha causa.
A sociedade na que vivimos é plural e diversa e esa realidade ha de ser a bandeira da educación. Según Delmiro Prieto, presidente de Down Galicia, “se se segrega ao alumnado, sexa cal sexa a causa, sobre todo nunha idade temperá, non se avanza na construción dunha sociedade tolerante e respectuosa coa diferenza e coa diversidade. A convivencia enriquece tanto a aquelas persoas que presentan algunha dificultade como ao resto”.
O dereito a unha educación inclusiva está avalado pola Convención Internacional da ONU sobre os Dereitos das Persoas con Discapacidade, que no seu artigo 24 recoñece que “os Estados asegurarán un sistema de educación inclusivo a todos os niveis para as persoas con discapacidade”. Esta Convención foi ratificada en 2008 e aprobada por unanimidade polo noso Parlamento e é de obrigado cumprimento en España ao ter rango de tratado xurídico internacional de Dereitos Humanos.
Lexislación segregadora e non inclusiva
Neste sentido, a actual lexislación en materia educativa, a Ley Orgánica de Mejora de la Calidad Educativa (LOMCE), resulta especialmente preocupante. A Federación Down Galicia amosouse dende un primeiro momento contrario a esta norma, posto que é claramente segregadora ao establecer itinerarios excluíntes e seleccionar e clasificar ao alumnado, perdendo a Educación o seu carácter compensador. Así mesmo, esta lei non garante que aquelas persoas con dificultades na aprendizaxe conten coa atención adecuada, provocando que a calidade educativa descenda enormemente, e non descarta a idea de favorecer a especialización dos centros.
Delmiro Prieto, presidente de Down Galicia, considera que a LOMCE “provoca un retroceso irreversible nos pasos e avances conseguidos en materia de integración e inclusión escolar”. Prieto fai fincapé en que neste momento estamos a vivir “unha etapa de auténtica involución, abocando á marxinación a unha gran parte da poboación”.
Un claro exemplo desta lexislación son as Axudas para a adquisición de libros de texto e material escolar da Consellería de Educación, que contempla unha clara diferenciación entre aquel alumnado con necesidades educativas de apoio, con menos do 65% de discapacidade, escolarizado en centros ordinarios ou aquel escolarizado en centros de educación especial.
Os nenos e nenas con discapacidade entre o 33% e o 64% escolarizados en centros de educación especial reciben 250€ para gastar en libros ou material didáctico e complementario sen ter en conta a renda per cápita familiar, mentres que para aqueles que están escolarizados en centros ordinarios nos que non hai unidade de educación especial si se ten en conta. Ademais, os alumnos e alumnas escolarizadas en centros ordinarios reciben, no caso das rendas máis baixas, unha axuda máxima de 170€ en primaria e 180€ en secundaria, moi lonxe dos 250€ outorgados nas escolarizacións en educación especial.
Polo tanto, o alumnado escolarizado en centros ordinarios está comparativamente menos apoiado. Na Federación cremos que, con independencia do seu grao de discapacidade ou do centro que escolla para ser educado, todo o alumnado con necesidades educativas de apoio escolar e discapacidade igual ou superior a 33% debe recibir axuda nas mesmas condicións.
Down Galicia iniciou no ano 2014 a súa loita para que esta Orde fose menos excluínte, solicitando á Consellería de Educación que revisase os criterios para acceder a estas axudas e solicitando que se contemplasen as mesmas condicións para o alumnado con discapacidade igual ou superior ao 33% independentemente do centro educativo, ordinario ou específico, no que estivese escolarizado. Estas peticións foron desbotadas pola propia Administración, considerando que “non hai discriminación nin vulneración do dereito á igualdade de oportunidades”. Delmiro Prieto considera que esta resposta non se axusta á realidade da orde e esixe máis ambición por parte da administración autonómica se o que se pretende é paliar os efectos negativos da LOMCE.
