A comisaria europea de Dereitos Humanos do Consello de Europa, Dunja Mijatovic, advertiu de que España non pode privar do dereito ao voto ás persoas con discapacidade intelectual, apoiando así a postura de María del Mar Caamaño, a nai de Mara, que recorreu ante o Tribunal Europeo de Dereitos Humanos (TDHE) a sentenza do Tribunal Supremo que lle impide votar. A posición da comisaria europea foi aplaudida desde a Federación Down Galicia e a Fundación Down Compostela, á que pertence Mara, e que en todo momento apoiou a decisión da familia de recorrer, primeiro, ante o Tribunal Constitucional e, despois, ante o Tribunal Europeo de Dereitos Humanos.
“Ninguén debería ser privado do seu dereito ao voto debido ás súas discapacidades. As persoas con discapacidades intelectuais e psicosociais non son unha excepción”, sinalou Dunja Mijatovic, coincidindo coa publicación das súas observacións escritas.
María del Mar Caamaño agradece o apoio da comisaria europea e espera que o Tribunal Europeo de Dereitos Humanos se pronuncie pronto e dea a razón a Mara. “Nós só estamos a pedir que se cumpra a Convención da ONU sobre os Dereitos das Persoas con Discapacidade”, sinalou Mar Caamaño, agradecendo o posicionamento de Dunja Mijatovic.
O presidente de Down Compostela, Juan Martínez, resaltou a importancia do apoio de Dunja Mijatovic, e pide aos políticos españois “que dunha vez por todas antepoñan os dereitos das persoas con discapacidade a intereses partidistas e que reformen sen máis demora a Lei Electoral para dar cumprimento á Convención da ONU e á propia Constitución Española e evitar as situacións de discriminación que afectan a 100.000 españois e españolas con discapacidade que non poden votar”. Mar Caamaño e Juan Martínez participaron en febreiro de 2017 na manifestación que reclamaba ante o Tribunal Constitucional o dereito ao voto para as persoas con discapacidade.
As observacións do Comisionado baséanse no traballo da Oficina do Comisionado sobre o dereito de voto das persoas con discapacidade e unha visión xeral do Consello de Europa e as normas internacionais sobre este tema, comezando coa Convención das Nacións Unidas sobre os Dereitos das Persoas con Discapacidade.
A comisaria pronunciouse en calidade de “terceira parte”, unha figura prevista polo Convenio europeo de dereitos humanos e que nun xuízo permítelle ofrecer razoamentos vinculados cos feitos dun caso antes de que se resolva.
Mijatovic advirte de que privar ás persoas do dereito de voto baseándose na discapacidade, mesmo despois dunha avaliación feita por un xuíz sobre a capacidade cognitiva ou o estado de saúde mental da persoa, é contrario a estas normas. Tampouco os considera compatible con ningún obxectivo lexítimo e avisa de que supón discriminación.
“Nunha democracia moderna, ningún elector debe explicar por que vota a tal partido ou candidato”, engadiu a comisaria, segundo a cal a pesar da idea de que retirar o voto permite protexer a ese individuo en verdade “perpetúa a exclusión e o estigma e priva á sociedade de cargos que a representan en toda a súa diversidade”.
Nas súas conclusións, difundidas onte e enviadas ao Tribunal Europeo de Dereitos Humanos o pasado 9 de xullo, lembrou que os Estados deben cumprir certas “obrigacións positivas” para que persoas con discapacidade intelectual ou psicosocial poidan exercer o seu dereito. Entre elas, axudalas a entender en que consiste unha elección e como votar.
Mijatovic subliñou que o dereito a voto desas persoas debería defenderse “sen excepción” e destacou que a situación en España é representativa dunha tendencia máis xeral que prevalece en Europa, polo que lembrar a eses países as súas obrigacións podería “acelerar” os cambios necesarios.
100.000 persoas privadas de voto en España
O dereito ao voto das persoas con discapacidade intelectual é unha vella reivindicación do Comité Español de Representantes de Persoas con Discapacidade (CERMI), que estima que esta privación afecta a unhas 100.00 persoas en España.
Na actualidade, o Congreso dos Deputados tramita unha proposición de Lei de reforma electoral, exposta desde a Asemblea de Madrid, a suxestión precisamente do CERMI, que corrixiría a privación do dereito de sufraxio a persoas incapacitadas xudicialmente. Con todo, producíronse sucesivas dilacións na aprobación desta norma.
Segundo o CERMI, xa son sete países os que suprimiron as barreiras e restricións legais ao dereito de sufraxio universal para todas as persoas con discapacidade: Austria, Croacia, Italia, Países Baixos, Letonia, Suecia e Reino Unido.
