Hoxe 8 de marzo, Día Internacional da Muller, as mulleres e nenas con discapacidade conmemoramos esta data trasladando á opinión pública a nosa preocupación polo sistemático incumprimento dos dereitos das mulleres en todo o mundo e, moi especialmente, pola exclusión na que vivimos as mulleres con discapacidade e os obstáculos existentes para poder tomar decisións sobre cuestións que afectan as nosas vidas.
A participación e o liderado das mulleres é, ante todo, un dereito humano básico que debe ser garantido co fin de asegurar o exercicio do resto dos dereitos humanos e liberdades fundamentais sen excepción: educación, emprego, saúde, dereitos sexuais e reprodutivos, vida na comunidade, relacións familiares, participación política, empoderamento económico, acceso á xustiza, incluíndo o dereito que teñen as nenas con discapacidade a ser escoitadas e a expresar a súa opinión sobre os asuntos que lles incumben.
Tanto a Convención sobre a Eliminación de todas as Formas de Discriminación contra a Muller como o Obxectivo N.º 5 da Axenda 2023, centrado en alcanzar a igualdade entre os xéneros e empoderar a todas as mulleres e as nenas, recoñecen que as mulleres teñen dereito a participar nas mesmas condicións que os homes en todos os niveis e en todos os aspectos da vida pública e a toma de decisións.
Con todo, a participación das mulleres está en moitas ocasións circunscrita a áreas claramente feminizadas, e no noso caso, demais a ámbitos vinculados á discapacidade, sen que se nos recoñeza a nosa axencia como mulleres. Isto supón que os compromisos de promover a igualdade entre mulleres e homes nas estruturas formais de representación e na toma de decisións non chegan a cumprirse, xa que por regra xeral as mulleres continuamos estando subrepresentadas. Esta situación é máis preocupante cando falamos da participación na toma de decisións das mulleres con discapacidade, debido á multitude de barreiras e obstáculos que temos que vencer.
En moitos países do mundo seguen vixentes leis cuxo obxectivo último é desposuírnos da nosa capacidade para exercer os nosos dereitos e poder tomar decisións sobre nosas propias vidas. Non debemos esquecer que ata datas ben recentes considerábase que estas restricións, articuladas ao redor da incapacitación xudicial eran ‘medidas que nos protexían’ sen ter conciencia da flagrante violación de dereitos humanos que a súa aplicación en realidade supoñía. Pensemos nas miles de mulleres que foron incapacitadas en como requisito previo para ser esterilizadas sen o seu consentimento. Isto é só unha pequena mostra do que pasou no noso país e que lastrou a vida de tantas e tantas mulleres con discapacidade.
Neste contexto, especialmente preocupante é a situación das mulleres e nenas con discapacidade psicosocial, intelectual, sordocegueira ou outras dificultades para a comunicación e aquelas que están aínda institucionalizadas ou incapacitadas legalmente.
Pero, que supuxeron estes mecanismos de substitución da vontade na práctica? Pois que se ignoren as nosas opinións e se substitúan por decisións adoptadas por outras persoas, incluídas aquelas que exercen de representantes legais, provedores de servizos, titores, titoras e membros da familia.
A denegación histórica e sistemática do dereito para tomar nosas propias decisións é un reflexo dos estereotipos discriminatorios e nocivos que seguen vixentes contra nós e pon en evidencia a incapacidade da sociedade, e en moitos casos das familias, de comprender e respectar a nosa dignidade como mulleres e nenas, como persoas, en suma.
Recoñecernos como protagonistas únicas das nosas propias vidas esixe non soamente a posta en marcha de accións de formación, información e empoderamento sobre os nosos propios dereitos, senón tamén unha ardua tarefa de denuncia e de concienciación de toda a sociedade en xeral a fin de desterrar paradigmas capacitistas e machistas contrarios aos dereitos humanos.
Por todo iso neste 8 de marzo as mulleres con discapacidade ESIXIMOS:
- Que se leve a cabo unha aplicación empoderante do sistema de apoios para a toma de decisións en aplicación da Lei 8/2021, que supere o modelo paternalista da lexislación anterior, fixando para iso as axudas, servizos e asistencias que as mulleres precisemos en todos os ámbitos da vida, respectando, en todo caso, o noso dereito para decidir, así como a nosa vontade e preferencias.
- Que as reformas que se acometan á Lei 39/2006, do 14 de decembro, de Promoción da Autonomía Persoal e Atención ás persoas en situación de dependencia tomen en consideración a vertente emancipatoria da autonomía persoal, impulsando medidas, recursos e servizos que faciliten ás mulleres con discapacidade poder tomar nosas propias decisións.
- Que unida á erradicación da esterilización forzosa do noso ordenamento xurídico, se arbitren accións encamiñadas a informar e formar ás mulleres con discapacidade sobre a súa saúde e os seus dereitos sexuais e reprodutivos co obxectivo de garantir a toma de decisións neste ámbito.
- Que se adopten políticas públicas para o acceso ao mercado laboral que permitan reforzar a nosa autonomía á hora de adoptar decisións que nos afectan. Isto implica, entre outras cousas, proceder á revisión do marco de incentivos establecidos con carácter xeral para o fomento da contratación de persoas con discapacidade, no sentido de elevar para o caso de mulleres con discapacidade, así como as que ten intensas necesidades de apoio devanditos nun 40%, de forma que se dea preferencia á súa contratación.
- Que se adopten medidas especiais de carácter temporal e axustes razoables para mellorar a nosa participación na toma de decisións, ofrecéndonos ferramentas e mecanismos accesibles para que podamos participar de maneira plena, libre, igualitaria e inclusiva. Isto implica a promoción de organizacións de mulleres e nenas con discapacidade como mecanismo para posibilitar a nosa participación na vida pública.
- Que os poderes públicos colaboren coas organizacións que representan ás mulleres e nenas con discapacidade a fin de garantir a nosa participación directa en todos os procesos de adopción de decisións no ámbito público, nunha contorna segura, sobre todo no que incumbe á elaboración de políticas relativas aos dereitos das mulleres e a igualdade de xénero, e á violencia de xénero contra as mulleres, o que comprende a violencia sexual e os abusos sexuais.
- Que a futura Recomendación número 40 do Comité CEDAW centrada na representación igualitaria e inclusiva das mulleres nos sistemas de toma de decisións tome en consideración ás mulleres con discapacidade.
NADA SOBRE NÓS SEN NÓS!
Fundación CERMI Mulleres
Consulta o manifesto en pictogramas e en lectura fácil na páxina web da Fundación CERMI Mulleres.
